Kolegiata św. Anny, 16.10.2011

Iz 45,1 – Kazanie wprowadzające w Środy Biblijne u Anny (29A)

W najbliższą środę, 19 października, w wigilię Uroczystości św. Jana z Kęt, rozpoczniemy w naszej Kolegiacie tzw. „Środy Biblijne u Anny”. W każdą środę, podczas Mszy św. o 19.30 będziemy czytać i analizować kilka wersetów Starego Testamentu. Jan Paweł II w rozmowie z A. Frossardem powiedział: „Trzeba zatrzymać się na każdym wyrazem i zdaniem Biblii – i poprzez modlitwę wchodzić w jej głąb”.
Dlaczego chcemy zająć się Starym Testamentem? Po pierwsze bo jest trudny, często niezrozumiały a czasem wydający się nawet niepotrzebnym. Po drugie, dokumenty Kościoła raz po raz przypominają o konieczności przybliżenia się do tej zapomnianej części Biblii. Ojciec św. Benedykt XVI w adhortacji apostolskiej z zeszłego roku (Verbum Domini) przypomina słowa Jezusa, że Pisma nie można odrzucić (J 10,35). Zwraca uwagę, że „korzenie chrześcijaństwa znajdują się w Starym Testamencie i chrześcijaństwo zawsze czerpie pokarm z tych korzeni” (VD 40), że „Objawienie Starego Testamentu jest nadal aktualne dla nas chrześcijan” (VD 40). Papież mówi wręcz o niezastąpionej wartości Starego Testamentu (VD 41).
Środowe kazania będą trwały około 20 minut. Dziś, w wersji krótszej, chciałbym nie tylko zachęcić do tych spotkań, ale także pokazać jak ta środowa lektura Pisma będzie wyglądać. Pokazać na przykładzie pierwszego wersetu z dzisiejszego pierwszego czytania a więc z Księgi proroka Izajasza, rozdział 45, werset 1:

„Tak mówi Pan o swym pomazańcu Cyrusie: «Ja mocno ująłem go za prawicę, aby ujarzmić przed nim narody i królom odpiąć broń od pasa, aby otworzyć przed nim podwoje, żeby się bramy nie zatrzasnęły.”

1. Tak mówi Pan – dosłownie można by przetłumaczyć: „tak powiedział”. Powiedział wcześniej do proroka i teraz przez niego mówi do innych. Bóg chce i potrzebuje pośrednika. Tym który mówi jest Pan, w tekście hebrajskim mamy imię Boga Izraela. Czytamy dziś Adonaj – Pan, dawniej czytało się Jahwe. Nie wiemy jak wymawiać to imię. Chodzi jednak o Boga narodu wybranego. Zauważmy, że tych słów nie mówi Marduk, którego Cyrus czci, ani inny z bogów panteonu babilońsko-perskiego, ale mówi Bóg Izraela. O kim mówi?

2. O swym pomazańcu Cyrusie:
Starożytne przekłady greckie i łacińskie tłumaczą „o moim pomazańcu”. W obydwu wersjach prorok chce podkreślić, że Cyrus jest pomazańcem Boga Izraela. Dlaczego to jest tak ważne? Pomazaniec, po hebr. masziah, był tytułem, który odnosił się albo do arcykapłana, albo do króla Izraela. Opisywał kogoś, kto był namaszczony olejem na znak wybrania i przeznaczenia do szczególnego zadania. Z czasem słowem masziah określano oczekiwanego zbawiciela, który jednak miał pochodzić z królewskiej dynastii Dawida. Nigdy poza tym jedynym miejscem a Biblii masziah – pomazaniec nie odnosił się do poganina. To mogło szokować Izraelitów. Może tak jakby nas szokowało stwierdzenie, że odnowa Kościoła przyjdzie ze strony niewierzących.
Co chce więc powiedzieć Izajasz? Co chce powiedzieć Bóg? Że Cyrus, król perski, jeden z największych zdobywców w dziejach świata, który odziedziczył tron po ojcu Kambezysie I w 559 przed Chrystusem, który podbił Medów w 550 r., który w 546 pokonał Lidię, królestwo Anatolii i Jonię, że ten król, pod koniec którego panowania prawie cały Bliski Wschód znajdował się pod rządami Persów, ten król jest wybrany i posłany przez Boga Izraela. A więc Bóg Izraela jest panem świata i panem nawet takich władców, którzy go nie znają. Cztery wersety dalej powie Bóg do Cyrusa: „Ja jestem Pan, i nie ma innego. Poza Mną nie ma Boga. Przypaszę ci broń, chociaż Mnie nie znałeś (Iz 45,5).
Co mówi Bóg o swoim pomazańcu?

3. Ja mocno ująłem go za prawicę – „mocno ująłem” oznacza dosłownie „umocniłem, sprawiłem, żeby był mocny” Dlaczego jednak ujął go za prawicę? Dlatego, że prawica była symbolem działania i aktywności. My mówimy: „Człowiek się narobił”, oni by powiedzieli „Prawica się narobiła”. My mówimy: „Nic mi się nie udaje”, oni by powiedzieli: „Prawica mi osłabła”. Czytamy np. w psalmach  „Prawica Pańska wzniesiona wysoko, Prawica Pańska moc okazała” (118,16) albo w Księdze Wyjścia: „Prawica Twa, o Panie, starła nieprzyjaciół. (15,6)”. Kiedy Bóg podniósł swoją prawą rękę nad Morzem Czerwonym, to od razu pogubiły się wojska egipskie.
Po co jednak Pan Bóg chwycił Cyrusa za prawicę, czyli po co umocnił jego działanie?

4. Aby ujarzmić przed nim narody i królom odpiąć broń od pasa, aby otworzyć przed nim podwoje, żeby się bramy nie zatrzasnęły.”

Bóg umacnia Cyrusa po to, żeby zwyciężał. Odpinanie broni od pasa oznaczało poddanie się innych królów Cyrusowi. Tak samo otwieranie podwoi i bram miejskich. Oznaczało poddawanie się miast. Ale dlaczego o tym mówi Bóg? Dlatego, że Izraelici byli wtedy już ponad 30 lat w niewoli. Król Babiloński zniszczył świątynię jerozolimską i przesiedlił naród wybrany na rzekę Eufrat. Mówiąc o Cyrusie i jego zwycięstwach Bóg daje nadzieję swojemu ludowi: Nie lękajcie się. To ja jestem Panem historii. Już wybrałem człowieka, który wyzwoli was spod panowania waszych gnębicieli. I rzeczywiście tak się stało. W 539 roku Cyrus zdobył Babilonię i niedługo później wydał edykt pozwalający Żydom na odbudowę świątyni i powrót do swojego kraju. 

Czego nas uczy ten werset?
„Tak mówi Pan o swym pomazańcu Cyrusie: «Ja mocno ująłem go za prawicę, aby ujarzmić przed nim narody i królom odpiąć broń od pasa, aby otworzyć przed nim podwoje, żeby się bramy nie zatrzasnęły.”
Werset ten uczy nas, że to Bóg jest panem historii i władców. On może działać nawet przez tych, którzy Go nie znają. To bardzo uczy pokory w ocenianiu tych, którzy zdają się nie być po naszej stronie. Przede wszystkim werset ten daje nam nadzieję, że nawet jeśli Bóg na krótką chwilę zdaje się zapominać o nas, ostatecznie zawsze przyjdzie nam z pomocą. Czasem nawet z tej strony, z której w życiu byśmy się pomocy nie spodziewali.

Kochani, to tylko jeden z ponad 28 tysięcy wersetów Starego Testamentu. Zapraszam serdecznie w środy na 19.30. Zaczniemy od proroka Aggeusza. Konferencje będą nagrywane tak, by w razie nieobecności można było odsłuchać je w Internecie. Bliższe informacje na plakacie przed Kolegiatą.
Niech św. Anna patronka naszej Kolegiaty i kobieta Starego Testamentu pomoże nam spotkać Boga w słowie, w którym spotkało Go tysiące ludzi Starego i Nowego Przymierza.